Stare piece, kanki na mleko i drewniane ławy. Zobacz, co znajdowało się we wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

   

Wiejskie życie na wsi miało kiedyś swój urok. Drewniane chaty były pokryte strzechą, zamiast budzika gospodarza budził kogut, a w izbach nie potrzeba było elektroniki. Dziś małe chałupy zastąpiono murowanymi domami, a naczynia i narzędzia znacznie różnią się od tych z pierwszej połowy XX wieku. Zobacz, jak lata temu wyglądały wnętrza wiejskich domostw.

Wnętrze izby kaszubskiej, lata 1910-1939

Kiedyś na wsiach mieszkało się w drewnianych chatach

Tradycyjne budownictwo na wsi oznaczało kiedyś drewnianą chatę ze słomianą strzechą na dachu, płotem wokół i regionalnymi zdobieniami we wnętrzach. Szczególnie lata przedwojenne kojarzą się z takim obrazem, po II wojnie światowej zamożniejsze osoby zaczęły stawiać na murowane budowle.

W czasach PRL tradycyjnych chałup było już mniej, ale na niektórych wsiach wciąż się zachowały, zmieniało się jedynie podejście do wnętrza i wyposażenia. Postępująca mechanizacja, pojawiający się na rynku sprzęt, odejście od ręcznych prac – dla wielu gospodyń było to niezwykłym ułatwieniem.

Wnętrze chaty opoczyńskiej, lata 1910-1939

Czego używano na początku XX wieku? Żelazko elektryczne było luksusem

Ogromne skrzynie, warsztaty tkackie, gliniane naczynia – na początku XX wieku można to było znaleźć w wiejskich chatach. Ciężko było wyobrazić sobie rozrywkę inną niż spotkania z najbliższymi lub sąsiadami. Telewizor? Pralka? Nasi przodkowie nie znali tych sprzętów. Luksusem było chociażby żelazko, gospodynie, które je miały, mogły liczyć na szacunek innych pań. Dzieci bawiły się drewnianymi zabawkami, ciepło szło z pieca kaflowego, a zamiast drogich dekoracji ściany zdobiły m.in. lokalne wycinanki.

Pozamiejska codzienność była przepełniona ciężką pracą – gdy mężczyzna orał pole, w tym czasie kobieta musiała sama zająć się domostwem. W praktyce oznaczało to często przygotowanie jedzenia, dojenie krów, ręczne pranie, darcie pierza, łuskanie grochu i wiele innych czynności.

Posiłki spożywano w wielkich misach, ustawionych na drewnianych ławach. Codzienne sprzątanie ograniczało się do zamiecenia chaty, co odbijało się na ilości szkodników w domach. Także dostęp do środków higienicznych nie był tak szeroki, jak w późniejszych latach.

Wnętrze polskiej izby na Zaolziu w Czechosłowacji, lata...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Chata łowicka w Duplicach Dużych, 1926 rok

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze chaty, widoczny piec, Muzeum Ziemi Krakowskiej, brak...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Izba śląska, wystawa etnograficzna w Krakowie, 1931 rok

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze chaty łowickiej, 1932 rok

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze izby mieszkalnej. Widoczna fotografia i torba na...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze chaty góralskiej w Starym Bystrym, 1936 rok

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze wiejskiej chaty. Widoczna kobieta prasująca...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze chaty kurpiowskiej, tzw. biała izba. Widoczna...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze izby. Widoczne suszące się buty i ubrania, kaloryfer...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze chaty. Widoczny m.in. kołowrotek i skrzynia wianna,...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze chaty, skansen w Łowiczu. Widoczne m.in. stołki i...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze wiejskiej chaty. Widoczne ławy i piec, Muzeum Wsi...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze chaty łowickiej. Widoczny piec, na nim garnki. Na...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.

Wnętrze chaty. Na dole m.in. kosze, u góry wycinanki ludowe...

Wnętrzach wiejskich chat na początku i w drugiej połowie XX w.